इस्रोच्या 10 महत्त्वाच्या मोहिमा
इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) ने अनेक महत्त्वाच्या मोहिमा राबवल्या आहेत, त्या प्रत्येकाने भारताच्या अंतराळ तंत्रज्ञान आणि संशोधन क्षमतांमध्ये योगदान दिले आहे. इस्रोच्या काही महत्त्वाच्या मोहिमा येथे आहेत:
1. आर्यभट्ट (1975):
इस्रोने विकसित केलेला पहिला उपग्रह, प्राचीन भारतीय गणितज्ञ आर्यभट्ट यांच्या नावावरून, 1975 मध्ये सोव्हिएत युनियनमधून प्रक्षेपित करण्यात आला.
2.रोहिणी (1983):
भारतीय भूमीवरून प्रक्षेपित केलेला पहिला उपग्रह, रोहिणी इस्रोने विकसित केला आणि सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (SLV-3) वापरून प्रक्षेपित केला.
3.इन्सॅट मालिका (1983 नंतर):
भारतीय राष्ट्रीय उपग्रह (INSAT) प्रणालीमध्ये इस्रोने विकसित केलेल्या दळणवळण, हवामानशास्त्र आणि रिमोट सेन्सिंग उपग्रहांची मालिका असते. देशातील दळणवळण, प्रसारण आणि हवामानशास्त्र क्षेत्रात इन्सॅट प्रणालीने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे.
4.ASLV (1992):
ऑर्गमेंटेड सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल (ASLV) ISRO ने उपग्रहांना कक्षेत ठेवण्याचे स्वस्त आणि विश्वासार्ह साधन प्रदान करण्यासाठी विकसित केले होते. तांत्रिक अडचणींमुळे चार प्रक्षेपणानंतर ASLV कार्यक्रम संपला.
5.PSLV (1993 नंतर):
ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन (PSLV) हे ISRO ने विकसित केलेले एक विश्वासार्ह आणि बहुमुखी रॉकेट आहे ज्याचा वापर असंख्य भारतीय आणि परदेशी उपग्रह प्रक्षेपित करण्यासाठी केला जातो. हे रिमोट सेन्सिंग, कम्युनिकेशन आणि नेव्हिगेशनसह विविध मोहिमांसाठी वापरले गेले आहे.
6.INSAT-3D (2013):
INSAT-3D हा इस्रोने विकसित केलेला हवामानशास्त्रीय उपग्रह आहे, जो हिंदी महासागर क्षेत्रातील तापमान, आर्द्रता आणि पर्जन्यमानाची माहिती देण्यास सक्षम आहे.
7.मार्स ऑर्बिटर मिशन (२०१३):
मंगळयान म्हणूनही ओळखले जाते, मार्स ऑर्बिटर मिशन ही इस्रोची पहिली आंतरग्रहीय मोहीम होती. याने 2014 मध्ये मंगळाच्या कक्षेत एक अंतराळयान यशस्वीरित्या ठेवले, ज्यामुळे भारत हा पहिल्याच प्रयत्नात हे साध्य करणारा पहिला देश बनला.
8.GSLV Mk III (2014 नंतर):
जिओसिंक्रोनस सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल मार्क III हे इस्रोचे सर्वात शक्तिशाली रॉकेट आहे, जे जड संप्रेषण उपग्रहांना भूस्थिर कक्षेत प्रक्षेपित करण्यास सक्षम आहे.
9.चंद्रयान-1 (2008):
ISRO ची पहिली चंद्र मोहीम, चंद्रयान -1, 2008 मध्ये प्रक्षेपित करण्यात आली. याने चंद्राभोवती यशस्वीपणे प्रदक्षिणा घातली आणि चंद्राच्या पृष्ठभागावर महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक डेटा प्रदान केला.
10.चंद्रयान-2 (2019):
चंद्रयान-2 ही भारताची दुसरी चंद्र मोहीम होती, ज्यामध्ये ऑर्बिटर, लँडर आणि रोव्हर यांचा समावेश होता. या मोहिमेचे उद्दिष्ट रोव्हर चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवण्याचे होते, परंतु तांत्रिक बिघाडामुळे लँडर क्रॅश झाला.
या मोहिमांनी भारताच्या अंतराळ संशोधन आणि तंत्रज्ञान क्षमतांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे, ज्यामुळे ISRO ही जगातील आघाडीची अंतराळ संस्था म्हणून प्रस्थापित झाली आहे.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा