RudraM-II missile RudraM-II क्षेपणास्त्र

RudraM-II क्षेपणास्त्र 

29 मे 2024 रोजी, संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO) ने भारतीय हवाई दलाच्या (IAF) Su-30 MK-I प्लॅटफॉर्मवरून रुद्रएम-II हवेतून पृष्ठभागावर मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्राची यशस्वी उड्डाण-चाचणी करून महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला. 

ही चाचणी ओडिशाच्या किनाऱ्याजवळ सुमारे 1130 वाजता झाली आणि क्षेपणास्त्राची प्रणोदन प्रणाली आणि नियंत्रण आणि मार्गदर्शन अल्गोरिदम प्रमाणित करून सर्व चाचणी उद्दिष्टे पूर्ण केली.
ही कामगिरी केवळ स्वदेशी शस्त्रास्त्र प्रणालींमध्ये भारताच्या प्रगतीवर प्रकाश टाकत नाही तर देशाच्या संरक्षण क्षमतांना बळ देण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल देखील दर्शवते.

*चाचणी आणि त्याचे यश *

RudraM-II क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी हा IAF आणि DRDO यांच्यातील समन्वयित प्रयत्न होता.

 RudraM-II क्षेपणास्त्र Su-30 MK-I फायटर जेटमधून प्रक्षेपित करण्यात आले, एक अष्टपैलू विमान त्याच्या उत्कृष्ट हवाई लढाऊ क्षमता आणि विविध लढाऊ परिस्थितींमध्ये अनुकूलतेसाठी ओळखले जाते.

चाचणीचे उद्दिष्ट क्षेपणास्त्राच्या प्रणोदन प्रणाली, नियंत्रण यंत्रणा आणि मार्गदर्शन अल्गोरिदमसह क्षेपणास्त्राच्या अनेक गंभीर पैलूंचे प्रमाणीकरण करणे होते.इलेक्ट्रो-ऑप्टिकल सिस्टीम, रडार आणि टेलीमेट्री स्टेशन्स सारख्या ट्रॅकिंग साधनांच्या श्रेणीद्वारे कार्यप्रदर्शन डेटा काळजीपूर्वक कॅप्चर केला गेला.

 चांदीपूर येथे एकात्मिक चाचणी श्रेणी (ITR) द्वारे तैनात केलेल्या या उपकरणांनी क्षेपणास्त्राच्या उड्डाण मार्गाचे आणि कार्यक्षमतेचे सर्वसमावेशक निरीक्षण आणि विश्लेषण सुनिश्चित केले.

 क्षेपणास्त्राचे नियंत्रण, ट्रॅकिंग आणि प्रणोदन प्रणालीचे यशस्वी प्रमाणीकरण रुद्राएम-II ची मजबूतता आणि विश्वासार्हता अधोरेखित करते.

 उड्डाण चाचणी दरम्यान गोळा केलेल्या डेटाने पुष्टी केली की क्षेपणास्त्राने अपेक्षेप्रमाणे कामगिरी केली, अचूकतेने लक्ष्य गाठले आणि वास्तविक-जगातील परिस्थितींमध्ये त्याची प्रभावीता दर्शविली.

हे यश DRDO आणि IAF द्वारे नियोजित प्रगत तांत्रिक क्षमता आणि नाविन्यपूर्ण अभियांत्रिकीचा पुरावा आहे.

*पावती आणि भविष्यातील परिणाम *

RudraM-II क्षेपणास्त्राच्या यशस्वी उड्डाण चाचणीला संरक्षण क्षेत्रातील महत्त्वाच्या व्यक्तींकडून प्रशंसा मिळाली.

संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह आणि डीआरडीओचे अध्यक्ष समीर व्ही कामत यांनी या महत्त्वपूर्ण यशासाठी केलेल्या सहयोगी प्रयत्नांचे कौतुक केले.

त्यांची स्तुती क्षेपणास्त्राच्या विकास आणि चाचणीमध्ये सहभागी असलेल्या संघांचे कठोर परिश्रम आणि समर्पण दर्शवते.

RudraM-II च्या यशस्वी चाचणीचे भारताच्या सामरिक आणि सामरिक संरक्षण क्षमतेवर दूरगामी परिणाम आहेत.

 क्षेपणास्त्राची सिद्ध कामगिरी IAF ची ऑपरेशनल तयारी वाढवते आणि हवेपासून पृष्ठभागावरील युद्धासाठी एक शक्तिशाली साधन प्रदान करते. आधुनिक युद्धाच्या संदर्भात ही प्रगती विशेषतः महत्त्वपूर्ण आहे, जेथे शस्त्र प्रणालीची अचूकता आणि विश्वासार्हता सर्वोपरि आहे.

*रुद्रम क्षेपणास्त्रे समजून घेणे *

 क्षेपणास्त्रांची रुद्रम मालिका भारताच्या क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञानातील महत्त्वपूर्ण झेप दर्शवते.

 रुद्रम क्षेपणास्त्रांची रचना रेडिएशनविरोधी शस्त्रे म्हणून करण्यात आली आहे, ती शत्रूच्या रडार आणि दळणवळण यंत्रणा नष्ट करण्यास सक्षम आहे.

 ते "पॅसिव्ह होमिंग हेड" तंत्रज्ञान वापरतात, जे त्यांना किरणोत्सर्गाच्या स्त्रोतांना लॉक आणि लक्ष्यित करण्यास अनुमती देते, जसे की शत्रूच्या रडार इंस्टॉलेशन्स, जरी आक्रमणाच्या टप्प्यात स्त्रोताने सिग्नल उत्सर्जित करणे थांबवले तरीहि ही क्षमता रुद्रम क्षेपणास्त्रांना शत्रूच्या हवाई संरक्षण आणि दळणवळण नेटवर्कला तटस्थ करण्यासाठी अत्यंत प्रभावी बनवते, लढाऊ परिस्थितींमध्ये एक धोरणात्मक फायदा प्रदान करते.

RudraM-II हा या प्रगत मालिकेचा भाग आहे, रुद्राएम-1 नंतर आणि रुद्राएम-3 च्या आधीचा, ज्याची विस्तारित श्रेणी आणि वर्धित क्षमता अपेक्षित आहे.

 या क्षेपणास्त्रांचा विकास हा DRDO, IAF आणि हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) यांच्या संयुक्त प्रयत्नांचा परिणाम आहे.

 ही भागीदारी भारताच्या संरक्षण गरजांसाठी स्वदेशी उपाय विकसित करण्यासाठी, परदेशी तंत्रज्ञानावरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी आणि महत्त्वपूर्ण संरक्षण क्षमतांमध्ये आत्मनिर्भरता वाढवण्याच्या वचनबद्धतेला अधोरेखित करते.

*उत्क्रांती आणि धोरणात्मक सुधारणा *

 RudraM-II क्षेपणास्त्र भारताच्या हवेपासून पृष्ठभागावर युद्ध करण्याच्या क्षमतेमध्ये महत्त्वपूर्ण उत्क्रांती दर्शवते.

 RudraM-1 ने रचलेल्या पायावर उभारलेले, जे प्रामुख्याने शत्रूच्या हवाई संरक्षणासाठी (SEAD) वापरले जाते, RudraM-II वर्धित श्रेणी, अचूकता आणि अष्टपैलुत्व देते.

 आगामी RudraM-3 या क्षमतांचा आणखी विस्तार करेल, त्याहूनही अधिक श्रेणी आणि ऑपरेशनल लवचिकता प्रदान करेल.

 RudraM-II चा विकास आणि यशस्वी चाचणी हे भारताच्या सामरिक आणि सामरिक संरक्षण वाढवण्याच्या प्रयत्नांचे स्पष्ट संकेत आहे.

 या प्रगती महत्त्वपूर्ण आहेतहवेची श्रेष्ठता राखणे आणि हवेपासून पृष्ठभागावरील मोहिमांची प्रभावीता सुनिश्चित करणे.

*तांत्रिक नवकल्पना आणि भविष्यातील संभावना *

 RudraM-II क्षेपणास्त्रामध्ये अनेक प्रगत तांत्रिक नवकल्पनांचा समावेश आहे ज्यामुळे त्याची प्रभावीता आणि विश्वासार्हता वाढते.

 क्षेपणास्त्राची प्रणोदन प्रणाली, नियंत्रण यंत्रणा आणि मार्गदर्शन अल्गोरिदम हे शत्रूच्या स्थापनेला लक्ष्य करण्यासाठी आणि त्यांना मारण्यात अचूकता आणि अचूकता सुनिश्चित करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत.

 उड्डाण चाचणी दरम्यान डेटा संकलन आणि विश्लेषणासाठी इलेक्ट्रो-ऑप्टिकल सिस्टीम, रडार आणि टेलीमेट्रीचा वापर त्याच्या विकासामध्ये नियोजित अत्याधुनिक देखरेख आणि मूल्यमापन प्रक्रिया प्रदर्शित करते.

पुढे पाहता, RudraM-II ची यशस्वी चाचणी भारताच्या क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञानातील आणखी प्रगतीचा मार्ग मोकळा करते.

 आगामी RudraM-3 क्षेपणास्त्र त्याच्या पूर्ववर्तींच्या यशावर आधारित, विस्तारित श्रेणी आणि वर्धित क्षमता प्रदान करेल अशी अपेक्षा आहे.

 या घडामोडी विविध लढाऊ परिस्थितींमध्ये तत्परता आणि परिणामकारकता सुनिश्चित करून, भारताच्या हवाई ते पृष्ठभागावरील युद्ध क्षमतांमध्ये सतत सुधारणा आणि विस्तार करण्याच्या व्यापक धोरणाचा भाग आहेत.